11  Sống Có Ý Nghĩa, Mục Đích

Sống có ý nghĩa, có mục đích – Con đường dẫn đến hạnh phúc

Trong cuộc đời ngắn ngủi và nhiều biến động này, mỗi con người thường trăn trở với câu hỏi: “Điều gì mang lại hạnh phúc thật sự?”. Người thì cho rằng đó là sự giàu có, quyền lực hay danh vọng; kẻ lại nghĩ hạnh phúc nằm ở tình yêu hay những thú vui hưởng thụ. Tuy nhiên có bao người đầy đủ những điều này thì khi cảm giác sung sướng qua mau, còn lại là những lo toan, mệt mỏi vì vẫn còn những tham vọng chưa thoả mãn.

Nếu nhìn sâu hơn vào chính đời sống của mình, ta sẽ nhận ra là hạnh phúc bền vững nhất xuất phát từ việc sống có ý nghĩa, có mục đích nhân bản. Không cần đó phải là mục đích lớn lao làm thay đổi thế giới, mà đôi khi chỉ là những ước nguyện giản dị, gắn với gia đình, công việc và sự tự hoàn thiện bản thân.

Nhiều nghiên cứu tâm lý học tích cực đã chỉ ra rằng, con người khi sống với mục tiêu rõ ràng thường cảm nhận niềm vui và sự mãn nguyện cao hơn. Các nhà khoa học thuộc Đại học Harvard trong một khảo sát dài hạn cho biết, những người có định hướng sống, dù là nhỏ bé, đều ít rơi vào trầm cảm, sức khỏe tinh thần lẫn thể chất cũng ổn định hơn. Một nghiên cứu khác tại Nhật Bản còn cho thấy, khái niệm “ikigai” – lý do để ta thức dậy mỗi sáng, mục đích cuộc sống của ta – chính là yếu tố góp phần kéo dài tuổi thọ và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Như vậy, sống có mục đích không chỉ là triết lý nhân sinh, mà còn là một sự thật được chứng minh bằng khoa học.

Nhiều người lầm tưởng rằng phải có tài năng kiệt xuất, làm nên sự nghiệp lớn thì cuộc đời mới có giá trị. Thật ra, ý nghĩa không nằm ở sự to tát, mà ở sự chân thành và bền bỉ. Một người mẹ dành cả tuổi xuân nuôi dạy con nên người, một người cha lam lũ lao động để lo cho mái ấm gia đình – đó đã là một cuộc đời có ý nghĩa. Những mục đích giản dị ấy góp phần nuôi dưỡng tình thương, tạo dựng nền tảng đạo đức cho thế hệ tiếp nối.

Thậm chí, việc sửa lại mái nhà tranh để che mưa cho gia đình, biết khâu một chiếc áo cho con khi trời lạnh, hay mày mò sửa cái cày, cái cuốc bị hỏng – tất cả đều là biểu hiện của sự sáng tạo và tinh thần trách nhiệm. Đằng sau những việc tưởng chừng nhỏ bé ấy, là một tình yêu đời, một thái độ sống có mục đích, có ý nghĩa.

Sáng tạo không nhất thiết phải là phát minh khoa học vĩ đại hay tác phẩm nghệ thuật để đời. Sáng tạo là khi ta biết cải thiện cuộc sống quanh mình, biết học hỏi và làm mới bản thân mỗi ngày. Người nông dân biết ghép giống cây để có trái ngọt hơn, người thợ mộc biết biến mảnh gỗ bỏ đi thành chiếc ghế xinh, hay một cụ già sáu mươi tuổi vẫn kiên trì học tiếng Anh để mở rộng tri thức – đó đều là những minh chứng sống động cho sự sáng tạo.

Tôi hình dung hình ảnh một cụ ông ngồi bên bàn học, kiên nhẫn tra từng từ điển tiếng Anh, không phải để tìm một công việc lương cao, mà để đọc được những quyển sách hay, để lắng nghe những bài giảng giá trị, để tâm hồn mở ra trước thế giới rộng lớn. Ở tuổi ấy, học hành không còn gắn với lợi ích vật chất, mà chính là con đường để phát triển bản thân, để nâng cao giá trị tinh thần.

Trong nhịp sống gấp gáp hôm nay, ta thường quên đi niềm vui giản đơn. Nhưng hạnh phúc thực sự lại thường trú ngụ trong những khoảnh khắc bình dị ấy: niềm hân hoan khi trồng thành công một khóm hoa, sự tự hào khi ghép thành công một cây trong vườn, hay chỉ là một lời khen chân thành dành cho người khác khi họ đạt được một điều gì đó, dù nhỏ nhoi.

Khi biết trân trọng những niềm vui bé nhỏ, trái tim ta trở nên phong phú, và cuộc sống bỗng chan chứa ý nghĩa.

Một trong những nguồn gốc gây khổ đau cho con người là sự so sánh. Ta thường nhìn sang người khác để rồi thấy mình thua kém, thiếu thốn. Nhưng hạnh phúc không nằm ở việc hơn thua với đời, mà ở chỗ ta có tiến bộ so với chính bản thân mình của ngày hôm qua. Nếu hôm nay ta kiên nhẫn hơn một chút, hiểu biết hơn một chút, biết làm một việc tốt hơn một chút, thì đó đã là hạnh phúc.

Hạnh phúc, như thế, không đến trong chớp mắt, mà tích lũy dần qua từng bước nhỏ trên hành trình tự hoàn thiện.

Một người biết sống có mục đích sẽ không chỉ tự làm giàu cho cuộc đời mình, mà còn truyền cảm hứng cho những người chung quanh. Khi ta dám sống chân thành, bền bỉ theo đuổi những giá trị tích cực, ta góp phần tạo nên một cộng đồng tốt đẹp hơn. Từ một gia đình, một ngôi làng, đến một xã hội, tinh thần sống có ý nghĩa sẽ lan tỏa, trở thành nguồn động lực để mọi người cùng nhau xây dựng một cuộc đời hạnh phúc.

Sống có ý nghĩa không đòi hỏi chúng ta phải làm những điều phi thường. Đó có thể chỉ là sự chăm chỉ lo toan cho gia đình, sự cần mẫn trong công việc, niềm say mê học hỏi không ngừng, và thái độ biết trân trọng những niềm vui nhỏ bé. Khoa học đã chứng minh: có mục đích trong đời là một trong những nhân tố cốt lõi đem lại hạnh phúc lâu bền. Nhưng trên hết, chính trải nghiệm sống hàng ngày của mỗi người cũng đã xác nhận điều ấy.

Hãy thực hành sống với mỗi sáng thức dậy, ta nghĩ mình sống vì điều gì và mỗi ngày trôi qua nên để lại một dấu ấn ý nghĩa, dù chỉ là một điều nhỏ nhoi. Khi ấy, hạnh phúc sẽ không phải là thứ xa vời, mà hiện diện ngay trong từng hơi thở, từng hành động, từng nụ cười.