13  Thể Dục, Vận Động

Sức sống từ những bước chân và khu vườn xanh

Cuộc sống vốn dĩ là một dòng chảy không ngừng, và trong dòng chảy ấy, con người chỉ thật sự khoẻ mạnh, hạnh phúc khi mình biết vận động. Vận động không chỉ là sự chuyển động của cơ bắp, mà còn là sự khai mở tâm hồn, là cách để giữ cho thể chất lẫn tinh thần luôn tươi mới, tràn đầy sức sống. Một cơ thể có vận động thường xuyên – dù là những bước chân thong thả mỗi sớm mai, hay đôi bàn tay chăm sóc từng gốc cây trong khu vườn nhỏ – đều mang lại lợi ích to lớn cho sức khoẻ. Vận động là phương thuốc tự nhiên, giúp con người không chỉ trường thọ mà còn sống vui, sống có ý nghĩa.

Người dân Bhutan, quốc gia nhỏ bé giữa dãy Himalaya, là minh chứng sống động cho điều ấy. Họ sinh ra và lớn lên trên những triền núi cao, lao động gắn liền với ruộng bậc thang, đàn gia súc và công việc đồng áng. Cuộc sống giản dị, không ồn ào bởi những tiện nghi xa hoa, nhưng trong tâm hồn họ lại luôn đầy ắp niềm vui và sự bình an. Chính lao động chân tay, chính sự hoà mình với thiên nhiên đã làm nên hạnh phúc. Những bước chân leo núi, những ngày dài làm nương rẫy không chỉ nuôi dưỡng thân thể, mà còn tạo ra niềm an lạc trong tâm hồn. Không phải ngẫu nhiên mà Bhutan được biết đến như “đất nước hạnh phúc nhất thế giới”.

Tại một nơi xa xôi khác ở Bắc Mỹ, những người Amish cũng sống cuộc đời tương tự. Họ nuôi gia súc, làm vườn, sống gần gũi với đất đai, cây cỏ. Bởi lao động và vận động trở thành nhịp sống thường ngày, nên con người nơi đây không chỉ khoẻ mạnh, mà còn hồn nhiên, vui vẻ, tuổi thọ cao. Hạnh phúc đối với họ không đến từ những món đồ xa xỉ, mà từ sự thanh thản khi tay lấm bùn đất, từ sự mãn nguyện khi bữa ăn được chế biến bằng chính rau củ tự tay trồng. Họ minh chứng rằng hạnh phúc và sức khoẻ nằm ở sự giản đơn và gắn bó với tự nhiên.

Người Nhật Bản cũng là một điển hình. Dù đất nước ấy hiện đại, nhưng trong mỗi gia đình Nhật, vẫn còn đó những khu vườn nhỏ, những luống rau xanh, những bụi hoa bonsai được chăm sóc cẩn thận. Người Nhật quan niệm rằng làm vườn không chỉ là một thú vui, mà còn là một cách dưỡng sinh. Khi đôi tay gieo hạt, tưới nước, tỉa cành, tâm trí con người bỗng nhẹ nhàng, không còn vướng bận những lo toan. Chính vì vậy, người Nhật không chỉ nổi tiếng với chế độ ăn lành mạnh, mà còn với thói quen vận động nhẹ nhàng, gắn liền với thiên nhiên. Đó là lý do vì sao Nhật Bản trở thành một trong những quốc gia có tuổi thọ trung bình cao nhất thế giới.

Khoa học ngày nay đã chứng minh rằng vận động thể chất là liều thuốc vàng cho sức khoẻ. Đi bộ thường xuyên giúp cơ bắp chân trở nên mạnh mẽ, bền bỉ, đồng thời hỗ trợ tim mạch như một “trái tim thứ hai” của cơ thể. Các nghiên cứu y học chỉ ra rằng khi vận động, máu được tuần hoàn tốt hơn, những mảng bám trong hệ tim mạch có cơ hội tan biến, nhờ đó phòng ngừa các bệnh tim mạch nguy hiểm. Không chỉ thế, vận động còn giúp giảm căng thẳng, cải thiện chất lượng giấc ngủ và nâng cao tinh thần. Một cơ thể năng động chính là nền tảng cho một tâm trí khoẻ mạnh.

Làm vườn, theo các chuyên gia tâm lý, chẳng khác nào một hình thức thiền định. Khi ta cắm cúi chăm sóc từng khóm cây, đôi mắt dõi theo từng chiếc lá non, đôi tai lắng nghe tiếng gió lay trong kẽ lá, tâm trí tự nhiên lắng dịu. Những suy nghĩ buồn lo dần tan biến, nhường chỗ cho sự tỉnh thức. Đó là khoảnh khắc con người sống trọn vẹn với hiện tại, không bị kéo đi bởi quá khứ hay tương lai. Một khu vườn nhỏ, đôi khi lại chính là nơi hồi phục sức khoẻ tinh thần hiệu quả nhất.

Đi bộ cũng vậy. Một buổi sáng trong lành hay một buổi chiều muộn khi hoàng hôn buông xuống, bước chân trên con đường quen thuộc đã trở thành thói quen đơn giản nhưng quý giá. Nếu đi cùng một người bạn, cuộc trò chuyện nhẹ nhàng, vui vẻ sẽ khiến lòng thêm phấn khởi. Nếu đi một mình, ta có thể chọn cách “đi trong tỉnh thức”: để ý từng nhịp bước, cảm nhận hơi thở, đếm từng bước chân như đang trò chuyện với chính mình. Khi ấy, tâm trí thôi không còn bị xao nhãng bởi những âu lo thường nhật. Những bước chân ấy không chỉ đưa ta đi qua những con đường, mà còn dẫn ta đến sự bình an trong tâm hồn.

Lợi ích của đi bộ đã được nhiều công trình khoa học chứng minh. Các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Harvard khẳng định rằng chỉ cần đi bộ 30 phút mỗi ngày cũng có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ, tiểu đường và thậm chí là một số loại ung thư. Đi bộ còn giúp giải phóng endorphin – loại “hormone hạnh phúc” trong cơ thể, từ đó tinh thần trở nên lạc quan, phấn chấn. Những ai đi bộ thường xuyên thường ít bị stress, dễ ngủ và có cuộc sống tự tin hơn.

Đi bộ giữa thiên nhiên càng có giá trị hơn gấp bội. Khi bước đi trong công viên xanh, trong khu rừng rợp bóng cây hay trên con đường mòn phủ đầy lá, mắt ta được tắm mát bởi màu xanh dịu dàng, da ta được sưởi ấm dưới ánh nắng mặt trời. Khoa học gọi đây là “liệu pháp tắm rừng” (forest bathing) – một phương pháp đã chứng minh khả năng làm giảm huyết áp, cải thiện chức năng miễn dịch và mang lại sự an tĩnh cho tâm hồn. Trái lại, tập luyện trong những phòng gym kín mít, bao quanh bởi bức tường xám lạnh, tuy vẫn có lợi cho thể chất, nhưng khó đem lại cảm giác tự do, an nhiên như khi ta hoà mình cùng thiên nhiên.

Ở những xứ lạnh, đặc biệt là mùa đông, người dân ít ra ngoài vận động, dẫn đến tình trạng trầm cảm, nhất là ở người cao tuổi. Bởi ánh sáng mặt trời là nguồn cung cấp vitamin D tự nhiên, đồng thời kích thích não bộ sản sinh serotonin – chất dẫn truyền thần kinh giúp con người cảm thấy hạnh phúc. Khi thiếu ánh sáng và vận động, tâm hồn trở nên u ám, dễ rơi vào trầm mặc. Điều đó cho thấy bước chân không chỉ là vận động, mà còn là sự sống. Người ta vẫn nói: “Còn đi là còn sống”. Bước chân đi đến đâu, cuộc đời dài đến đó. Một đôi chân nhanh nhẹn chính là biểu tượng cho sự dẻo dai, tràn đầy sinh lực của tuổi trẻ và sức khoẻ.

Nhìn lại, ta nhận ra rằng hạnh phúc và sức khoẻ không nằm ở những thứ xa xôi. Chúng hiện diện trong chính những điều giản dị quanh ta: một khu vườn xanh, một lối mòn trong công viên, vài chục phút đi bộ mỗi ngày. Tất cả đều là những “phép màu” giản đơn nhưng hữu ích vô cùng. Khi con người biết vận động thường xuyên, sống hoà hợp với thiên nhiên, thì thể chất được nuôi dưỡng, tinh thần được chữa lành. Đó chính là bí quyết của một cuộc đời an vui, khoẻ mạnh và hạnh phúc.

Vậy nên, hãy trân trọng đôi chân, đôi tay, và cả những khoảnh khắc bình dị của lao động, vận động. Hãy dành thời gian mỗi ngày để bước đi, để chăm sóc khu vườn nhỏ, để hít thở bầu không khí trong lành. Bởi mỗi bước chân, mỗi nhát cuốc, mỗi lần gieo hạt không chỉ làm giàu thêm cho đất, mà còn làm giàu thêm cho tâm hồn. Sống trong vận động chính là sống trong hạnh phúc. Và chỉ khi ta còn đi, còn lao động, còn vận động, thì ta mới thật sự còn đang sống trọn vẹn.